Nowy władca pustyni

Recenzja książki „Diuna” Franka Herberta

Powieść „Diuna” jest pierwszym z sześciu tomów serii „Kroniki Diuny” autorstwa Franka Herberta. Po śmierci pisarza jego syn Brian Herbert oraz Kevin J. Anderson – autor science fiction – zakończyli ją dwoma tomami napisanymi na podstawie notatek pozostawionych przez Franka Herberta.

„Diuna” jest jednym z najbardziej wpływowych dzieł science fiction. W 1966 r. przyznano za nią dwie nagrody Hugo i Nebula (najlepsza powieść). Aktualnie istnieją trzy adaptacje filmowe książki: „Diuna” (1984) w reżyserii Davida Lyncha, miniserial „Diuna Franka Herberta” (2000) oraz najnowsza adaptacja „Diuna” (2021) w reżyserii Denisa Villeneuve’a.

Świat Diuny

Akcja powieści dzieje się dziesiątki tysięcy lat w przyszłości. Większość wydarzeń ma miejsce na tytułowej pustynnej planecie Diunie (zwanej również Arrakis). Jest ona jedynym źródłem przyprawy zwanej „melanż”, pozwalającej m.in. na podróże międzygwiezdne.

Ludzkość wróciła do systemu feudalnego, a balans władzy jest podzielony między wysokimi rodami, gildią kosmiczną i Imperatorem Szaddamem IV. W uniwersum Diuny nie używa się komputerów ani żadnych innych „maszyn myślących” po wydarzeniu nazwanym „Dżihadem Butlerowskim”. Zamiast tego skomplikowane obliczenia wykonują mentaci.

Istnieje również żeńska szkoła Bene Gesserit, która twierdzi, że jej celem jest zachowanie pokoju. Nikt jej jednak nie ufa, a jej prawdziwe cele nie są znane nikomu spoza szkoły.

Świat „Diuny” można by opisywać godzinami. Czytając o nim, ma się wrażenie, że istniał dużo wcześniej, zanim go doświadczyliśmy, i będzie istniał długo po zakończeniu opisywanych wydarzeń.

Fabuła „Diuny”

Protagonistą „Diuny” jest Paul Atryda, syn księcia Leto Atrydy – głowy wysokiego rodu Atrydów – i jego konkubiny Lady Jessiki (członkini szkoły Bene Gesserit). Ród Atrydów otrzymał od Imperatora planetę Arrakis (nazwa tytułowej planety w języku Imperium). Imperator przekazał Diunę Atrydom w zmowie z odwiecznymi wrogami Atrydów Harkonnenami. Razem z Harkonnenami planuje zniszczyć ród Atrydów.

Atrydzi, nie mając wyboru, przenoszą się na Diunę. Świadomie trafiają w pułapkę, z której planują wydostać się dzięki pomocy Fremenów – natywnych mieszkańców Diuny, potrafiących na niej przetrwać. Atrydów zdradza jeden z członków dworu własnego rodu. Baron Harkkonen (przywódca Harkonnenów) zabija Leto, a Paul i Jessika próbują przeżyć w ciężkich warunkach. Polegają oczywiście na Fremenach. Czy to im się uda, mimo okrutnych realiów?

Opinia

„Diuna” jest powieścią o władzy, polityce, spiskach, zdradzie, miłości, a także o zlewie w mojej kuchni! Rozległość przedstawionego świata sprawia, że uwielbiam całą serię Franka Herberta. Jednocześnie nie pozwala mi to opisać uniwersum i fabuły w kilku słowach.

W sekcjach o świecie i fabule musiałem pominąć i uprościć wiele, żeby nie przesadzić z długością recenzji. Sekcję opisującą świat Diuny napisałem głównie w tym celu, by osoby czytające książkę nie były zagubione tak jak. Jednocześnie mam nadzieję, że nie zdradziłem za dużo, gdyż zrozumienie tego świata jest jednym z najbardziej nagradzających uczuć.

„Diuna” jest arcydziełem. Na początku można mieć problem z nadążeniem za jej tempem, ale wytrzymanie go warte jest reszty książki. „Diuna” przedstawia niesamowitą historię w ogromnym i unikatowym (mimo ilości innych utworów SF, na które miała wpływ) świecie. Polecam każdemu przynajmniej spróbować ją przeczytać, a fanom hard science fiction lub najnowszej adaptacji rekomenduję przeczytać całość.

Opis bibliograficzny książki:
Autor: Frank Herbert
Tytuł: „Diuna”
Seria: „Kroniki Diuny”, t. 1
Wydawnictwo: Dom Wydawniczy Rebis
Miejsce i rok wydania: Poznań 2022

Więcej informacji:
„Diuna” – lubimyczytac.pl

Skip to content